Aleksitimi, kişinin duygularını tanımakta, anlamakta ve ifade etmekte zorluk yaşadığı bir durumdur.

Bu kişiler, duygularını tanımlamakta zorlanır ve duygusal deneyimlerini kelimelerle ifade edemezler. Bunun sonucunda duygularını bedenlerinde fiziksel olarak yaşarlar. Örneğin, stresli olduklarında baş ağrısı ya da mide ağrısı çekebilirler. Aynı zamanda, duygu ve düşünce arasındaki bağı kurmakta zorlandıkları için kendi iç dünyalarını da anlamakta zorluk çekerler. Öfke, üzüntü ya da mutluluk gibi duyguları tam olarak tanımlayamadıkları için bu duyguların nedenlerini de fark edemeyebilirler. Bu durum, özellikle sosyal ilişkilerde zorluklar yaratır. Çünkü kişi, hem kendisinin hem başkalarının duygusal tepkilerini anlamakta güçlük çeker ve bu yüzden soğuk veya ilgisiz olarak algılanabilir.

Aleksitiminin belirtileri arasında, duygusal farkındalığın düşük olması, hayal kuramama, duygularını anlatamama, içsel deneyimlere yabancı kalma, empati eksikliği ve sosyal ilişkilerde yüzeysel bağlar kurma yer alabilir. Ayrıca, aşırı mantıklı veya objektif olma eğiliminde oldukları için karşılaştıkları duygusal sorunlara mantıksal çözümler ararlar ve bu da yetersiz kalabilir. Duygusal ifadeleri kısıtlı olduğu için, genellikle kendilerinin ve başkalarının duygusal ihtiyaçlarına karşı duyarsız kalabilirler. Bu durumun bireyin hayal gücünü ve hayal kurma kapasitesini de etkileyebilir.

Duygusal ihmal, çocuklukta yaşanan travmatik olaylar ve aşırı kontrolcü ebeveynlik gibi durumlar, aleksitimi gelişimine katkıda bulunabilir. Birey, duygularını tanımlamayı ve sağlıklı bir şekilde ifade etmeyi öğrenemediği için ilerleyen yaşamında bu duygusal eksikliklerle baş etmekte zorlanabilir. Aleksitimi tedavi edilmezse, kişinin yaşam kalitesini etkileyebilir. Duygusal doyumsuzluk, sosyal izolasyon, ilişki problemleri ve uzun vadede depresyon ya da anksiyete gibi ruh sağlığı sorunları görülebilir. Tedavi sürecinde, bilişsel davranışçı terapi ve duygu odaklı terapi gibi yöntemler kullanılarak bireyin duygusal farkındalığının artırılması hedeflenir. Bu terapiler, bireylerin kendi duygusal tepkilerini tanımalarını, anlamalarını ve ifade etmelerini kolaylaştırır. Terapi desteği ile aleksitimik bireyler, duygusal becerilerini geliştirerek daha sağlıklı ve doyurucu ilişkiler kurabilirler.