Psikolog Ayşe Yağmur Toy

Sosyopat kişiliğe sahip bir birey suçluluk duymaz, pişman olmaz, empati kuramaz, kontrol sahibi olmak ister, karşısındakini manipüle eder, dürtüsel davranır gibi toplumun yasalarına, kurallarına uymayan kişilik özelliklerine sahiptir. Bu yüzden, Sosyopat kişiliğe sahip bir birey toplumun normlarına adaptasyon sağlayamama ile ifade edilen sorumsuz ve agresif davranışları içerisinde barındıran Anti-sosyal Kişilik Bozukluğuna sahip bir birey olarak belirtilir.

Şefkat duygusu ile birey travmatize olmuş bireyin acısını duyar, fark eder, hisseder ve bu acıyı yatıştırmak için eylemlerde bulunur. Kökenindeki hisler ne kadar olumlu olsa da aşırı empati, merhamet ya da şefkat duymak yardım eden bireyi olumsuz etkileyebilir. Unutulmamalı ki yardım edenin de yardıma ihtiyacı vardır.

Bireyin öz varlığı olan, bireye yaşadığını hissettiren, bireyi diğer kişilerden duygu, tutum ve davranış açısından ayıran benliktir. Benlik kavramı ele alındığında gerçek benlik, ideal benlik ve sahte benlik kavramlarından söz edilebilir. Sahte benlik, bireyin kendinden uzaklaşması ve yabancılaşmasıdır çünkü birey diğerlerinin beğeni ve onaylarına göre gerçek benliğinin üstünü örter.

Birey kendisinin farklı, aşağı veya görünmez olduğuna inandığında, grubun dışarısında kaldığını ya da dışarıda bırakıldığını düşündüğünde yaşamındaki baskın duygu yalnızlık olur. Birey kendini sosyal ortamdan izole eder. İzole yaşamın kökeninde çocukluk dönemindeki zorlayıcı anılar ya da üstün zekalı olmak ya da güzel olmak gibi olumlu görebileceğimiz özellikler de olabilir.

Anne ve babanın tutumları, beklentileri ve ebeveynlik becerileri ile şekillenen ebeveynlik stilleri çocuğun sosyal ve fiziksel çevresindeki en etkili unsurlardan biridir. Ebeveynlik stilleri ebeveynin çocuğunun davranışlarını etkileme kontrolü ile tanımlanan talepkarlık ve ebeveynin çocuğunun ihtiyaçlarına ne kadar farkında olduğu boyutuna odaklanan duyarlılık faktörleri temelinde otoriter ebeveynlik, demokratik ebeveynlik, izin verici-hoşgörülü ebeveynlik, izin verici-ihmalkâr ebeveynlik olmak üzere dört temel ebeveynlik stiline ayrılmıştır.

Düşüncelerimiz, duygularımız ve davranışlarımız farklı boyutların uçları arasında bulunur ve kişilik bu uçlar arasında bir yöne doğru hareket eder. Boyutlardan birinde bir uçta içe dönüklük diğeri uçta ise dışa dönüklüktür bulunur. İçe dönüklük ve dışa dönüklük kavramlarını ilk kez kullananlardan bir olan Jung, enerjinin içe yansımasını içe dönüklük, enerjini dışa yansımasını ise dışa dönüklük olarak adlandırmıştır. Sağlıklı bir kişilik için iki uç arasında bir denge sağlanmalıdır.

Her bireyin bebeklikten itibaren beslenme, barınma gibi fiziksel, bir gruba ait olmak gibi sosyal ya da ilgi, anlaşılmak, korunma gibi duygusal gereksinimleri vardır. Bir bireyin en iyi koşullarda barınma ya da yemek gereksinimlerinin karşılanması yeterli değildir. Duygusal gereksinimlerin de karşılanması gerekir. Bu gereksinimlerin karşılanmaması ile bireyde yakınmalar, yalnızlık, üzüntü gibi hisler ortaya çıkabilir.

Aile bir geçmişi paylaşan, ortak bağları olan, iş birliği içeresinde hareket eden ve en az iki bireyin bir arada bulunduğu yapıdır. Ailelerin yapısı kendine özeldir ancak yapılan araştırmalar doğrultusunda her ailenin yapısında olan ortak birleşenler vardır. Yaşayan ve sürekli değişim içerisinde olan aile, denge ve bütünlük arayışı içerisindedir. İşlevsel bir aile etkili hiyerarşi, işlevsel koalisyonlar ve belirgin sınırlar barındırır.